حرفه وکالت از آثار مترتبه بر تجارت، پیروی نمیکند و بدین جهت، وکالت را نمیتوان یک کسب و کار تلقی کرد. موید این حقیقت قانونی، سیاستهای کلی نظام در امور قضایی است که وکالت را در زیرمجموعه امور قضایی آورده است و در قانون اساسی نیز در فصل سوم یعنی فصل حقوق ملت ذکر شدهاست و از اصل چهل و چهار مستثنی است. برخی شهروندان تصور می کنند که به صرف اینکه شخصی در رشته حقوق تحصیل کرده است ، وکیل شده است و یا اصلا می گویند که فلان شخص ، وکالت خوانده است . به کار بردن چنین اصطلاحاتی از منظر حرفه ای و به لحاظ حقوقی نادرست است و سبب می شود که افراد در انتخاب وکیل دادگستری دچار اشتباه شوند . زمانی که شخصی به عنوان وکیل شناخته شود ، تعهدات و اختیارات قانونی ویژه ای پیدا می کند و این امر ، وی را از سایر اشخاصی که در علم حقوق تحصیل کرده اند ، همچون مشاوران حقوقی و کارشناسان حقوقی متمایز می کند .
- عزل یا استعفای وکیل یا تعیین وکیل جدید باید در زمانی انجام شود که موجب تجدید جلسه دادگاه نگردد، در غیر این صورت دادگاه به این علت جلسه را تجدید نخواهد کرد.
- برای اغلب مردم این مسئله روشن نیست که هر دانشجوی حقوق وکیل نیست و اصطلاحاً مردم فکر می کنند که شخص با تحصیل علم حقوق با اخذ لیسانس وکیل می شود ولی این پندار باطل است و تنها عده قلیلی از فارغ التحصیلان حقوق به اخذ پروانه وکالت نائل می شوند.
- طبق ماده 682 قانون مدنی، محجوریت (کودکی، دیوانگی، سفاهت) موکل موجب بطلان وکالت میشود مگر در اموری که حجر مانع از توکیل (وکالت دادن) در آنها نمیباشد و همچنین محجوریت وکیل مگر در اموری که حجر مانع از اقدام در آن نباشد.
- در مواردی که اشخاص برای دفاع از حقوق خود در دعاوی حقوقی نیاز به وکالت داشته باشند اما به دلایلی امکان گرفتن وکیل نداشته باشند، با تشخیص عسر و حرج موکل از سوی دادگاه یا تشخیص کمسیون معاضدت کانون وکلا، وکیلی به صورت رایگان دفاع از حقوق شخص معسر را بر عهده میگیرد.
نمایندگان حقوقی دستگاه های اجرایی حق حضور و دفاع در دیوان عالی کشور را دارند. ترسی که ممکن است در موکل و شخص خطاکار باشد باعث می شود حقیقت کتمان شود و عدم مهارت کافی در دفاع نیز سبب می گردد در جهان پیچیده امروز اشخاص در دادگاه ها نتوانند به حقوق خویش برسند. با توجه به مواردی که در مقاله “چند نوع وکیل داریم؟” بیان نمودیم، پیشنهاد می کنم برای انجام هر کاری براساس پرونده مورد نظر وکیل متخصص در آن شاخه را انتخاب نمایید. یکی از مهم ترین انواع وکلا که در پاسخ به پرسش چند نوع وکیل داریم؟ باید به آن اشاره کرد وکلای قوه قضائیه می باشند. تقاضای معاضدت به دبیرخانه ی مؤسسه ی معاضدتی قضایی (کانون وکلا) داده می شود. درمورد استفاده از وکیل، وظیفه ی تشخیص به عهده ی شعبه ی معاضدت قضایی کانون وکلا گذاشته شده است.
وکیل کیفری، وکیلی است که در حوزه دعاوی کیفری اعم از سرقت، خیانت در امانت، کلاهبرداری، انتقال مال غیر، جعل و استفاده از سند مجعول و… فعالیت میکند.در دعاوی کیفری در مرحله تحقیقات مقدماتی متهم میتواند تنها یک وکیل داشته باشد. در دعاوی کیفری نیز همانند دعاوی حقوقی طرفین میتوانند حداکثر دو وکیل داشته باشد. در جرائم صلاحیت دادگاه کیفری 1 هر یک از طرفین میتوانند حد اکثر تا 3 وکیل نیز داشته باشند. براساس ماده 2قانون وکالت اشخاصی که دارای معلومات کافی برای وکالت باشنداما پروانه ی وکالت نداشته باشند،میتوانند درسال سه مرتبه با گرفتن جواز وکالت اتفاقی ازکانون مربوط،برای اقربای سببی یا نسبی خودتا درجه دوم ازطبقه سوم وکالت نمایند. وکیل، نماینده یا جانشین کسی است که از طرف شخص دیگری – حقوقی یا حقیقی – به موجب عقد وکالت برای انجام کاری مأمور میشود. وکیل در موضع دفاع، از تامینات شغل قضا برخوردار است و شخصاً امکان مبادرت به تجارت ندارد چون خلاف شان اوست.
وکیل به معنای حقیقی نباید اجیر موکل باشد و باید بتواند در راستای حقیقت گام بردارد. برای اطلاع از میزان حق الوکاله وکیل مقاله تهیه شده در این رابطه را می توانید مطالعه نمایید. با توجه به جرم هایی که در جامعه رخ میدهد، دانستن اینکه از چه نوع وکیلی بایداستفاده کنیم کمی سخت میشود. الترام عملی به تعهدات وکیل در قبال افراد ثالث، چرا که وکیل از سوی او انجام وظیفه نموده است. اگر از اقدامات یا سهل انگاری وکیل خسارتی به موکل وارد آید او مسئول خواهد بود.
بهترین وکیل در پرونده
معمولا خانمها به خصوص در پرونده های خانواده ترجیح میدهند که وکالت خود را به وکیل خانم بسپارند، در حالی که در پرونده های کیفری با توجه به ماهیت خشن خود، مردم عمدتاً آقایان را برمیگزینند. طبق قانون مدنی وکالت ممکن است به طور مجانی صورت گیرد و به وکیلی که حق الزحمه ای برای انجام امور وکالتی دریافت نمیکند وکیل تبرعی گفته می شود. یک وکیل دادگستری حرفه ای و ماهر، از قانون و اجرای درست آن تبعیت می کند؛ به همین جهت این وکیل نیز مسئولیت سنگینی بر عهده داشته و حساسیت های زیادی در حوزه کاری او به چشم می خورد. اگر به وکیلی مراجعه می کنید باید به وی اطمینان داشته باشید و در این صورت باید بدون واهمه همه مسائلی را فکر می کنید باید بداند به او می گویید زیرا اگر در موضوعات خود پنهانکاری کنید وی نمی تواند مسأله شما را به درستی تجزیه و تحلیل کرده و روش مناسبی برای آن پیدا کند و لذا به خطا می رود و شما هم ضرر می بینید.
به این صورت که دادگاه شرایط خواهان را بررسی میکند و اگر واقعا شخص توانایی پرداخت حقالوکاله نداشته باشد، وی را به کانون وکلا معرفی میکند. وکیل معاضدتی مکلف است با موکل قرارداد حقالوکاله تنظیم کند و نسخهای از آن را برای واحد معاضدت قضایی واقع در کانون وکلا ارسال کند و در صورت اتمام دعوا و حاکم شدن موکل یا اخذ محکومبه، باید یک پنجم حقالوکاله را وصول و به صندوق کانون پرداخت کند مگر اینکه بتواند ثابت کند که دریافت حقالوکاله قانونا ممکن نیست . وکیل پایه یک دادگستری بعد از قبولی در آزمون کارآموزی کانون وکلا دادگستری و آزمون اختبار کانون وکلا پروانه وکالت را دریافت میکند؛ اما وکیل قوه قضاییه باید در آزمون و کارآموزی که تحت نظر این مرکز برگزار میشود شرکت کند.
اشخاصی که توان مالی پرداخت حق الوکاله جهت اعطای وکالت در دفاع و پیگری پرونده را ندارند و یا اشخاصی که صرفاً قصد اطلاع حقوقی از روند دادرسی و بررسی پرونده را دارند می توانند با اعطای وکالت در مطالعه پرونده به وکیل دادگستری از مزایای این نوع وکالت بهره مند شوند. هنگامی که بسیجیان و افراد ایثارگر در موضوعات حقوقی و قضائی با مشکلاتی رو به رو می شوند، وکلای قضائی که در اجرای قانون حمایت قضایی و یا قانون سپاه از دفتر حمایت قضایی پروانه دریافت نموده اند، به عنوان وکیل ایثارگران و بسیجیان در مراجع قضایی حاضر شده و خود را با نام وکیل حمایتی معرفی می کنند. در لایحه ی قانونی استقلال کانون وکلا و آیین نامه ی آن، نه صریحا و نه ضمنا ماده ی ۲ قانون وکالت را نسخ نکرده است و به هیچ وجه ناظر به وکالت های اتفاقی و پروانه ی وکالت اتفاقی نمی باشد. با اینکه موضع قانون وکالت درمورد اینکه نمی توان هیچ نوع وکیلی را اعم از رسمی و اتفاقی، بدون داشتن پروانه ی وکالت پذیرفت، روشن است و حتی در ماده ی ۲ قانون مزبور به اقارب و بستگان شخصی اجازه ی وکالت اتفاقی داده شده است که ظاهراً نیاز به وجود پروانه دارد و در موضوع آن از این لحاظ فرقی بین وکالت برای بستگان و غیر آن نیست. مطابق ماده 4 ایین نامه صدور جوازوکالت اتفاقی، کانون می تواند پس از احراز شرایط، از متقاضیان جواز وکالت اتفاقی، اختباری به منظور بررسی توان عملی و تجربی بدون دفاع از دعوی اعلام شده به عمل آورد و صدور جواز وکالت اتفاقی، منوط به موفقیت متقاضی در اختبار به تشخیص کانون وکلاست.
وکیل شخصی است که روند رسیدگی به پرونده حقوقی شما را در محاکم قضایی و اداری پیگیری میکند و مدافع حقوق موکل در مراجع قضایی است؛ اما مشاور حقوقی شخص یا سازمانی است که با بررسی وضعیت و شرایط پرونده و موقعیت شما و با در نظر گرفتن قوانین و آیین دادرسی کشور، به شما توصیههای حقوقی و مشاوره میدهد و راهکارهای حقوقی ارائه میدهد. به موجب ماده 348قانون آیین دادرسی کیفری درجرائمی که مجازات آن ها سلب حیات،حبس ابد،قطع عضو و…است اگرمتهم وکیل معرفی نکرده ویا وکیل او بدون عذرموجه دردادگاه حاضرنشود،دادگاه باید برای او وکیل تسخیری تعیین نماید. به فردی که تحصیلات حقوقی دارد اما حرفه وی وکالت نیست و به صورت اتفاقی واسطه حل مشکل یکی از خویشاوندان خود می شود وکیل اتفاقی می گویند. این مورد بدین شکل است که فرد بدون وارد شدن به دوره کارآموزی و آزمون وکلا در این مورد خاص پروانه وکالت اخذ می کند و با گذراندن روند قانونی و پرداخت هزینه ها می تواند چنین وکالتی را از بستگان درجه یک خود بپذیرد به چنین وکیلی اتفاقی می گویند . وکیل تسخیری به نوعی چون وکیل معاضدتی است اما در پرونده های کیفری ورود می کند، به این صورت که در موارد محاکماتی متهم به دلیل عدم بضاعت مالی یا دیر دلایل قادر به گرفتن یک وکیل مناسب برای پرونده خود نیست.
وکیل کیست؟ و به چه کسی وکیل پایه یک دادگستری گفته می شود؟
ممکن است مشکلاتی خانواده را تهدید کند؛ ازاینرو شما باید یکقدم جلوتر از مشکلات باشید برای پیشگیری همیشه با یک وکیل خانواده در ارتباط باشید. 4- چنانچه موکل در زندان باشد، رئیس زندان یا معاون وی باید امضا یا اثر انگشت او را تصدیق نمایند. وکالتنامهای که بدون پادرمیانی دفتر اسناد رسمی نوشته شود وکالتنامه عادی یا غیررسمی نام دارد. چنانچه وکیل برای دعوی مجبور به رفت و آمد به شهر دیگری باشد، هزینه سفر و اقامت وی برعهده موکل میباشد. تبصره ۱- اشاره به شمارههای یاد شده در این ماده بدون ذکر موضوع آن تصریح محسوب نمیشود.
تعهدات به انجام موضوع وکالت
در موارد سکوت طرفین میزان و نحوه پرداخت حق الوکاله تابع تعرفهای است که توسط رئیس قوه قضائیه تصویب شده است. اگر جلسه مقرر برای اخذ توضیح از وکیل مزبور تعیین نشده باشد و دادگاه نیاز به اخذ توضیح خاصی از وکیل متوفی یا معزول یا مصطفی یا ممنوع یا غیره نداشته باشد دادرسی به تاخیر نمی افتد هر چند وقت دادرسی به موکل او ابلاغ نشده باشد. تبصره – در غیر جرائم موضوع صلاحیت دادگاه کیفری یک، هر یک از طرفین می توانند حداکثر دو وکیل به دادگاه معرفی کنند. در دادرسی کیفری در جرایمی که در صلاحیت دادگاه کیفری یک است که هر یک از طرفین می تواند تا ۳ وکیل داشته باشد. تبصره- در صورتی که موکل امضا، مهر یا اثرانگشت خود را انکار نماید، دادگاه به این موضوع نیز رسیدگی خواهد نمود. تبصره – نحوه فعالیت، محل استقرار و نوع ارتباط این دفاتر به موجب آییننامهای است که توسط ستاد کل سپاه تهیه و وزارت با هماهنگی قوهقضائیه و وزارت دادگستری تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.